Het drugsverbod ondermijnt de rechtstaat, financiert criminelen, schoffeert de wetenschap en er zijn nog veel meer redenen waarom regulering een veel beter idee is. In een serie van blogs laten we experts aan het woord om politici wakker te schudden, want die kunnen – met de verkiezingen in zicht – hun koers wijzigen! Deze keer: misdaadjournalist Jan Meeus, op basis van zijn optreden bij NPO Radio 1.
‘Laten we onderscheid maken op basis van gezondheid’
In juli nam de politie 8000 kilo cocaïne in beslag, de grootste drugsvangst ooit. Dat klinkt als een succes, maar ik zie dat anders. De inkoop van zo’n lading is zo’n 16 miljoen euro, de verkoopwaarde kan vier keer zoveel zijn. Dat gaat ook voor criminelen om veel geld, waar je voorzichtig mee omgaat. Toch durfden ze dit risico te nemen.
Dat zegt mij dat dit een geteste route was. Het is al vaker gedaan. De gangbare gedachte is dat de politie en douane ongeveer 20 procent van de handel onderscheppen als ze het goed doen. 20 procent is een acceptabel verlies, anders zoeken de criminelen een andere methode. Je begint een nieuwe met 50 of 100 kilo. Pas als die lijn blijkt te werken, ga je grotere partijen smokkelen.
'Een grote drugsvangst betekent een veel geteste route. Pas als een lijn blijkt te werken, ga je grotere partijen smokkelen'
In totaal is er dit jaar in Nederland en België al bijna 19.000 kilo gevonden, terwijl 10 jaar geleden er 10 kilo werd gevonden in een heel jaar. Dat geeft aan hoe groot smokkel is geworden en dat war on drugs dus niet zo succesvol is.
Maatschappij denkt anders
Het probleem is dat de Nederlandse politiek de politie en justitie heeft opgezadeld met drugshandel door het te criminaliseren, terwijl die opvatting in steeds mindere mate wordt gedeeld door de bevolking. Vinden wij cocaïnegebruik nou zo erg? Als een bekende Nederlander bekend dat die verslaafd was en veel drugs gebruikte, zeggen we niet ‘Je bent een klootzak met je steun aan criminelen’, maar ‘Wat goed dat je dat vertelt’. Ik denk dat je daaruit af moet leiden dat het maatschappelijke oordeel veel minder hard is dan dat beleid propageert.
Je kunt eindeloos doorgaan met repressie. Het heeft de afgelopen 50 jaar alleen helemaal niks opgeleverd behalve een sterke criminele sector gepaard met veel geweld, corruptie en ondermijning van buurten. De vraag is: heeft dat zoveel nut?
Economische waarheid
We moeten ook eerlijk zijn over het economische argument. Rotterdam en Vlissingen zijn de grootste knooppunten voor tropisch fruit in Europa. Daar zit ook een beperking op onze aanpak. Vanwege onze logistieke rol is 100 procent controle niet wenselijk. Het is mogelijk, maar dan gaat de logistiek naar een andere haven. Daarom gedogen we uit economisch belang dat we maar een deel kunnen controleren; een ongemakkelijke waarheid.
'We gedogen de drugshandel uit economisch belang'
Het gesprek aan
Laten we nou eens kijken naar de argumenten waarmee we 100 jaar geleden drugs hebben verboden, namelijk het effect op de gezondheid. Laten we op basis daarvan onderscheid maken tussen drugs. Voer op basis van gedegen onderzoek een fatsoenlijke discussie hoe we ermee om moeten gaan. Ik heb ook jongvolwassen kinderen en met hen voer ik hetzelfde gesprek: kijk uit wat je doet, met een xtc-pil, maar ook met een halve liter jenever. Het is allebei ongezond, dus ga er verstandig mee om.
Jan Meeus
Misdaadjournalist
Deze blog is met toestemming geschreven op basis van een bijdrage op NPO Radio 1.
Alle drugs legaal?
Stoppen van de nieuwe drugswet is de eerste stap. Maar wij denken dat ook andere drugs moeten worden gelegaliseerd en gereguleerd. Wil je weten waarom? Lees onze argumenten, 75 mythes over drugsbeleid of de factsheet.
Hoe moet die nieuwe wereld er dan uit zien? Daarvoor hebben wij de wijsheid niet in pacht. Dáár zou het debat over moeten gaan! Misschien geeft ons sprookjesboek inspiratie.