De nieuwe drugswet ondermijnt de rechtstaat, financiert criminelen, schoffeert de wetenschap en er zijn nog veel meer redenen waarom de nieuwe drugswet een slecht idee is. In een serie van blogs laten we daarom experts aan het woord om politici wakker te schudden, want die kunnen de wet nog tegenhouden! Deze keer: Timo van Ommeren, onderzoeker bij de Uva.
PS: Timo schreef eerder ‘Singapore: schoolvoorbeeld van mislukt drugsbeleid’
‘In tegenstelling tot in de VS zijn de slachtoffers van ons drugsbeleid ons geen doorn in het oog’
Nederland, het land dat wereldwijd bekend staat om haar progressieve drugsbeleid, loopt achter de feiten aan. De rest van de (westerse) wereld is aan het flirten met legalisatie en Nederland krijgt niet eens een volwaardige wietproef van de grond. Zelfs de Verenigde Staten, het land dat notabene de meest onvoorwaardelijke war on drugs ooit heeft gevoerd, is met een sneltreinvaart wiet en andere drugs aan het legaliseren. Het lijkt erop dat onze voorsprong en de harde opstelling van de VS de reden is waardoor de VS nu stappen maken en wij niet.
Argumenten zijn niet voldoende
Er is geen tekort aan argumenten en wilskracht in het debat over het Nederlandse drugsbeleid, zoals het recente D66 drugs-manifest aantoont. Een gedreven groep deskundigen met krachtige argumenten is echter nooit genoeg om de rest van de samenleving ervan te overtuigen hun gedragingen ook daadwerkelijk achter die argumenten te scharen. Anthony Kwame Appiah beschrijft hoe duelleren in Engeland, voetbinden in China en slavernij in Amerika eeuwenlang werden bekritiseerd en dat de meeste mensen bekend waren met de narigheden ervan, maar dat er desondanks pas verandering kwam toen men zich hiervoor ging schamen.
'Wij zijn medeverantwoordelijk voor duizenden doden in Mexico en Colombia'
Amerikanen schamen zich
Decennia geloofden de meeste Amerikanen het verhaal dat Nixon en Reagan hen respectievelijk hadden voorgeschoteld, namelijk dat drugs desastreuze consequenties hebben, ongeacht welke drug of in welke context ze worden gebruikt, en dat de oplossing tot het drugsprobleem simpelweg “nee zeggen” was. Maar na al die jaren keiharde repressie is Amerika nog steeds niet drugsvrij en zien Amerikanen tijdens een bezoek aan Nederland dat, ondanks onze soepele houding, Nederland niet lijkt op een scène uit Reefer Madness. Zo desastreus kunnen de consequenties dus niet zijn. Tegelijkertijd wordt Amerika wereldwijd bekritiseerd en belachelijk gemaakt om hun onverklaarbaar harde wietwetten. In sommige staten kun je twintig jaar cel krijgen voor het roken van een joint, in een privégevangenis waar je gedwongen wordt voor een paar cent per uur te werken. Amerika heeft 1% van haar eigen bevolking geïnstitutionaliseerd en aan het begin van deze eeuw had een zwarte man zelfs een 50% kans om ooit opgesloten te worden, en dat in een land met een ongemakkelijke geschiedenis met slavernij en politiegeweld. Amerikanen die met buitenlanders spreken schamen zich voor hun land. En terecht.
Nederlanders zijn trots
In Nederland zijn drugsgebruikers nooit massaal opgesloten, vervolgd of onderdrukt. Ons beleid kent echter ook nadelen en de meeste Nederlanders lijken daar ook wel enigszins mee bekend te zijn. Toch worden wij daarvoor niet massaal bekritiseerd en belachelijk gemaakt. Au contraire, ik word regelmatig door buitenlanders gecomplimenteerd voor ons drugsbeleid: “Wiet is legaal toch?” Soms denken mensen zelfs dat XTC en coke ook legaal zijn. Nederlanders die met buitenlanders spreken zijn trots op hun land. Onterecht.
'De grootste slachtoffers van ons drugsbeleid zijn echter onze eigen instituties'
Slachtoffers om je voor te schamen
In tegenstelling tot de VS zijn de slachtoffers van ons drugsbeleid geen doorn in ons oog. Een deel van de slachtoffers woont namelijk buiten onze landsgrenzen. Wij zijn medeverantwoordelijk voor duizenden doden in Mexico en Colombia. Een deel van de slachtoffers zijn Nederlandse, ‘tot crimineel gemaakte’ drugshandelaren en producenten. Waar vraag is, is aanbod. Het is ons drugsbeleid dat deze mensen criminaliseert, institutionaliseert en leed aandoet. De grootste slachtoffers van ons drugsbeleid zijn echter onze eigen instituties. Zo staat ons rechtssysteem op springen – in Brabant werden laatst 1500 zaken geschrapt vanwege overbelasting – en een schrikbarende hoeveelheid liquidaties en vergismoorden brengt onze openbare orde en veiligheid in gevaar. Als de moorden op Derk Wiersum en Peter R de Vries niet voldoende waren, dan weet ik niet wat er nog moet gebeuren voordat we ons massaal gaan schamen voor ons eigen drugsbeleid.
Timo van Ommeren
Onderzoeker aan de UvA
Laat je verder informeren
Er bestaat een alternatief voor het stofgroepenverbod; het quarantainemodel. Daarbij worden stoffen in quarantaine geplaatst, waarvan het vermoeden bestaat dat ze een psychoactieve werking hebben en kunnen leiden tot schade aan de gezondheid en de samenleving. In quarantaine kan worden onderzocht of de stoffen inderdaad gevaarlijk zijn. Lees verder…
