De eerste kwekers en de gemeenten Tilburg en Breda zijn klaar om met het experiment gesloten coffeeshopketen (de wietproef) te starten. Burgemeester Paul Depla roept op niet te wachten totdat de rest er ook aan toe is. Legalisering is te belangrijk om rekening te houden met alle economische belangen; de maatschappij is beter vandaag dan morgen geholpen.
‘Het zijn economische belangen die de wietproef nu vertragen’
Laten we eindelijk eens beginnen met het experiment gesloten coffeeshopketen (de wietproef). Sinds 2014 zet ik me al in voor dit experiment, in 2017 stond het plan in het regeerakkoord. Zes jaar later discussiëren we er nog steeds over of het eerlijk is dat de ene teler eerder klaar is dan de andere. Ik begrijp de economische belangen, maar die zijn hier niet relevant. Dit is een maatschappelijk vraagstuk!
Gedoogbeleid faciliteert criminaliteit
Het huidige gedoogbeleid is halfslachtig, het is failliet. Ten eerste faciliteert het de criminaliteit. In Heerlen, waar ik burgemeester was vóór Breda, worden jaarlijks 140 wietplantages ontdekt. Dan zijn er zoveel mensen bij betrokken dat er een hele parallelle samenleving ontstaat. Bovendien is de wietcriminaliteit een instapmodel voor cocaïne. Drugsbazen stappen daarna over naar de grotere risico’s, met meer geld en meer geweld.
'Het gedoogbeleid faciliteert criminaliteit en is slecht voor de volksgezondheid'
Dat er wietcriminaliteit is, ligt trouwens niet aan het product. Het ligt aan het beleid. Stel dat je wel bier mag verkopen, maar niet mag brouwen? Dan heb je overmorgen een illegale brouwerij en een week later een netwerk aan criminele organisaties.
Organiseren voor de volksgezondheid
Ten tweede is het gedoogbeleid slecht voor de volksgezondheid. Of je het leuk vindt of niet, genotsmiddelen zijn onderdeel van de samenleving. Organiseer dat dan goed. Nu worden producten verkocht zonder dat we weten hoe die geproduceerd zijn. Het is een volledig illegale markt. En let die op de volksgezondheid? Ik durf daar niet op te vertrouwen.
Daarom moet je genotsmiddelen vanuit gezondheidsperspectief benaderen. We zien bijvoorbeeld bij alcohol dat de meeste mensen, mits je ze goede voorlichting geeft over de gezondheidsaspecten, er best verstandig mee omgaan.
'Zijn een paar kwekers er klaar voor? Laten we kijken hoe het werkt. Het gaat erom het model te testen'
Start de wietproef
Om deze redenen moet de wietproef zo snel mogelijk starten. Zijn een paar kwekers er klaar voor? Laten we kijken hoe het werkt. Het gaat erom het model te testen. Laat coffeeshops legaal geproduceerde wiet afnemen om de kinderziektes in de logistiek en de business case alvast te ervaren. Als de andere kwekers klaar zijn, kunnen die de testfase overslaan.
Of ga gewoon gelijk over op legaliseren. In 2017 waren we nog enigszins koploper, en als pionier is een experiment verstandig. Inmiddels hebben andere landen ons aan alle kanten ingehaald. We kunnen daar al zien dat het werkt. Hoe dan ook, ik wil snel naar een oplossing.
Paul Depla,
Burgmeester van Breda
Verwachting van de resultaten
Het experiment gesloten coffeeshopketen is klein, dus de effecten zullen ook klein zijn. De illegale markt zal naast de legale kwekers blijven bestaan. Ook als we het landelijk uitrollen, zijn niet in één klap alle problemen verdwenen. Maar we moeten het ook niet vergelijken met de ideale situatie. Dan vergeten we dat de huidige praktijk ook hopeloos is. Elke verbetering is een stap vooruit.
UPDATE
Eind februari besloot het kabinet tot een ‘aanloopfase’ van het experiment in Tilburg en Breda, startend in het vierde kwartaal van 2023.
